Çin ve ABD arasındaki ticari savaş, 2018 yılında başlayan ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri derinden etkileyen bir dizi ticaret politikası ve tarifeden oluşmaktadır. Bu savaş, sadece ekonomik boyutlarıyla değil, aynı zamanda jeopolitik, teknolojik ve stratejik unsurlarıyla da önemli bir meseledir. İşte bu süreçteki bazı temel noktalar:

1. Ticaret Açığı ve Rekabet

ABD, Çin ile ticaretinde büyük bir açık vermekteydi. 2017 yılında bu açık yaklaşık 375 milyar dolar civarındaydı. ABD yönetimi, bu durumu eleştirerek Çin'in haksız ticaret uygulamaları ve fikri mülkiyet hırsızlığı gibi konularda baskı yapmaya başladı. Bu bağlamda, ticaret açığını azaltmak ve yerli üretimi teşvik etmek amacıyla çeşitli önlemler almaya karar verdi.

2. Tarife Artışları

2018 yılında, ABD, Çin'den ithal edilen birçok ürüne yüksek tarifeler koymaya başladı. Başlangıçta, 34 milyar dolarlık bir ürün grubuna %25 oranında bir tarife uygulanırken, bu miktar zamanla 500 milyar dolara kadar çıktı. Çin de karşılık olarak ABD ürünlerine tarifeler uyguladı. Bu karşılıklı tarifeler, iki ülkenin de ihracatçılarına zarar verdi ve küresel ticaretin genelinde belirsizlik yarattı.

3. Teknoloji ve Fikri Mülkiyet

Ticaret savaşının önemli bir boyutu, teknoloji transferi ve fikri mülkiyet hakları etrafında şekillendi. ABD, Çin'in teknoloji alanında haksız rekabet oluşturduğunu ve özellikle Çinli şirketlerin ABD'den teknoloji çaldığını iddia etti. Bu bağlamda, özellikle Huawei gibi büyük Çinli teknoloji firmalarına çeşitli kısıtlamalar getirildi. ABD, müttefiklerini de bu firmalarla iş yapmamaya teşvik etti.

4. Küresel Ekonomik Etkiler

Ticaret savaşının etkileri sadece ABD ve Çin ile sınırlı kalmadı. Küresel tedarik zincirleri bozuldu, birçok ülkenin ekonomisi olumsuz etkilendi. Tarife artışları, tüketici fiyatlarını artırdı ve belirsizlik, yatırımcıların kararlarını olumsuz yönde etkiledi. Özellikle Asya-Pasifik bölgesindeki ülkeler, bu savaşın sonuçlarından etkilenerek yeni ticaret ilişkileri geliştirmek zorunda kaldılar.

5. Aşama Aşama İlerleme

2020 yılında, iki ülke arasında bir "aşamalı anlaşma" yapıldı. Bu anlaşma, bazı tarifelerin azaltılmasını ve Çin'in ABD tarım ürünlerine yönelik alımlarını artırmasını içeriyordu. Ancak bu anlaşma, ticaret savaşının sona erdiği anlamına gelmiyordu. 2021 ve sonrasında, Biden yönetimi, ticaret politikalarını gözden geçirme çabalarına başladı ve bazı tarifelerin devam ettirilip ettirilmeyeceği konusunda belirsizlikler yaşandı.

6. Gelecekteki Perspektifler

Çin ve ABD arasındaki ticaret ilişkilerinin geleceği belirsizliğini koruyor. Her iki ülke de ekonomik rekabeti artırmaya devam ediyor. Özellikle teknoloji transferi, yapay zeka ve 5G gibi alanlarda yarışın kızışması bekleniyor. Ayrıca, iklim değişikliği, sağlık krizleri ve küresel güvenlik gibi ortak sorunlar da bu ilişkilerin şekillenmesinde önemli rol oynayabilir.

Sonuç olarak, Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşı, sadece ekonomik bir çatışma değil, aynı zamanda iki süper güç arasındaki jeopolitik bir mücadele olarak da değerlendirilebilir. Gelecekte bu ilişkilerin nasıl evrileceği, hem küresel ekonomi hem de uluslararası ilişkiler açısından kritik bir önem taşımaktadır.