Meşhur hikâyedir: bir zamanlar Sovyetler Birliği’nde yaşanan bir olayı hatırlatıyor. Bir Batılı araştırmacı, sosyalist bir fabrikayı ziyaret ettiğinde, işçilerin nasıl verimsiz çalıştıklarına tanık olur. Bu durumu anlamak için bir işçiye yaklaşır ve sorar: “Burada ne yapıyorsunuz?” İşçi, gülümseyerek cevap verir: “Devlet bize maaş veriyormuş gibi yapıyor, biz de çalışıyormuş gibi yapıyoruz.”...!

Bu cevap, Türkiye’deki muhalefetin durumunu da özetliyor. Muhalefet, iktidarı eleştirmek için var gücüyle çalıştığını iddia ediyor, ancak gerçekte hiçbir etkisi olmuyor. İktidar ise muhalefetin bu çabalarını görmezden gelerek kendi yolunda ilerliyor.

Ancak bu durum iktidarın rahat olduğu anlamına gelmiyor. İktidarın siyasi gücüne rağmen kültürel alanda hâlâ zayıf olduğu görülüyor. Kültürel hegemonya kavramını ortaya atan İtalyan Marksist Antonio Gramsci, iktidarın sadece zorla değil, aynı zamanda toplumun rızasını alarak da sağlanabileceğini söylemiştir.
Gramsci’ye göre, iktidarın kültürel hegemonyasını kurabilmesi için toplumun değerlerini, inançlarını ve dünya görüşünü değiştirmesi gerekir.

Türkiye’de ise iktidarın bu konuda başarılı olduğunu söylemek zor. Toplumun büyük bir kesimi iktidara karşı muhalif olsa da, muhalefetin alternatif bir vizyon sunamadığı için tekrar iktidarı tercih ediyor.
Bu durum, tarihte de benzer örneklerle karşılaşılmıştır. Örneğin, Fransız Devrimi’nden önce Fransa’da mutlak monarşi vardı. Ancak halkın büyük çoğunluğu krala karşı memnuniyetsizdi. Ancak bu memnuniyetsizlik tek başına devrimi başlatmaya yetmedi. Devrimin gerçekleşmesi için aydınların halka yeni bir dünya görüşü sunması gerekiyordu. Bu dünya görüşü, insan hakları, eşitlik ve özgürlük gibi değerleri içeriyordu. Bu değerler sayesinde halk devrim için harekete geçti ve monarşiyi yıktı.

Türkiye’de de muhalefetin böyle bir dünya görüşü sunması gerekiyor. Sadece iktidarı eleştirmekle yetinmek yerine, topluma yeni bir umut ışığı olmalı. Bu şekilde hem kültürel hegemonyayı kırabilir hem de siyasi değişimi sağlayabilir.